22 sierpnia w Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej odbył się wernisaż wystawy „Z wolności zabrany od swojej dziewczyny…”, poświęconej żołnierzom, którzy walczyli na przedpolach Mławy od 1 do 4 września 1939 r.
Jest to autorska, unikatowa wystawa muzeum, dotycząca jednej z pierwszych i najważniejszych bitew kampanii wrześniowej.
Projekt aranżacji przygotowało Filip Tofil Syfon Studio, autorami tekstów są Ireneusz Mroczek i Paweł Zakrzewski, redakcja – Katarzyna Skorupa-Malińska, Barbara Zaborowska, kolofon – Barbara Zaborowska, współpraca – Kinga Lewndowska-Doleszczak. Patronatem honorowym wydarzenie objął Burmistrz Miasta Mława, natomiast medialnym – Radio7 i Lokalny Serwis Informacyjny „Nasza Mława”.
Wystawę otwiera wielkoformatowe zdjęcie, którego oryginał posiada muzeum, wykonane przed wybuchem II wojny światowej, na którym uwieczniono kąpiących się w rzece żołnierzy 80 Pułku Piechoty Strzelców Nowogródzkich ze Słonimia. Pułk wchodził w skład 20 Dywizji Piechoty walczącej w bitwie pod Mławą.
Dalej, w sali wystaw czasowych ustawiono drewniane stoły w kształcie serpentyny, na których umieszczono 11 szklanych gablot o wymiarach 40×60 cm. W pierwszej znajdują się rzeczy osobiste strz. Konstantego Bartnika, w drugiej – kpr. Adama Bałdygi, sierż. pchor. Jana Cholewy, strz. Zygmunta Garlińskiego, w trzeciej – strz. Piotra Gierusimczyka, strz. Bolesława Hajdera, Jana Kłusia, strz. Franciszka Borka, żołnierza nieznanego, w czwartej – 9 wojskowych znaków tożsamości tzw. nieśmiertelników, w piątej – pamiątki po Józefie Jankowskim, plut. rez. Zygmuncie Kosińskim, st. strz. nieznanego nazwiska, szóstej – kpr. Bernardzie Konkelu, siódmej – strz. Stanisławie Siedlaczku, st.strz. Dominiku Okołowiczu, ósmej – Tadeuszu Strusiński, Henryku (Hainzu) Herbercie Zalewski, dziewiątej – strzelcu nieznanego nazwiska, dwóch nieznanych żołnierzach i st. strz. nieznanego nazwiska, dziesiątej i jedenastej – żołnierzach nieznanych. Przy każdej z gablot na tablicach znajdują się informacje dotyczące umieszczonych w nich obiektów.
Eksponaty (110) to rzeczy osobiste poległych wojskowych, znalezione podczas ekshumacji przeprowadzonej w maju 1940 r. w okolicach Mławy. Zostały przekazane muzeum w 1970 r., trafiły do magazynu. W ubiegłym roku zainteresował się nimi ówczesny kustosz działu historii. Ze względu na zły stan zachowania poddano je konserwacji, do muzeum wróciły kilka tygodni temu. Ujrzały światło dzienne po niemal pół wieku. Są to między innymi listy od matek, ojców, żon, dziewczyn, zdjęcia, nieśmiertelniki, książeczki PKO, legitymacje, bilety przejazdu, papierośnice i notesy.
Oprócz obiektów wystawę tworzą naklejone na ścianach opisy budowy umocnień na linii Mława, samej bitwy pod Mławą oraz ekshumacji i pochówku poległych żołnierzy. Na ścianie umieszczono także nazwiska ekshumowanych żołnierzy, pochowanych na cmentarzach w Mławie (31 poległych), Szydłowie (30 poległych) i Sławogórze Starej (44 poległych).
Celem wystawy jest przywrócenie pamięci i oddanie hołdu bohaterom, którzy zginęli walcząc w bitwie pod Mławą. Mieli rozkaz utrzymać pozycje przez 3 dni i go wykonali, zaczęli się wycofywać dopiero z 3 na 4 września. Dlatego zyskali u Niemców miano „żelaznej dywizji”.
Wernisaż odbył się 22 sierpnia. Uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz miasta: Wiceburmisrz Miasta Mława Janina Budzichowska, naczelnik wydziału komunikacji społecznej i medialnej Magdalena Grzywacz, przewodniczący rady miasta Lech Prejs, delegacje zaprzyjaźnionych z Mławą miast: Raseiniai (Litwa), Krivej Polanki (Macedonia) i Viernheim (Niemcy). Wystawę można oglądać do 22 listopada.
