Dwa lata temu o tej porze przygotowaliśmy się do wystawy czasowej „I tylko wysp tych nie ma”. Niestety, pandemia pokrzyżowała nasze plany. Autorzy podsumowali wydarzenie.
Komentarz autorów:
„I tylko wysp tych nie ma” to wystawa obiektów artystycznych stworzonych przez osoby zrzeszone w ramach Studenckiego Koła Badań Artystycznych Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Wystawa miała specyficzny charakter – poszczególne instalacje „infekowały” przestrzeń wystaw stałych Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej w Mławie, wchodząc w dialog z zastanymi tam przedmiotami i sposobem ich eksponowania. Celem takiego działania było prześwietlenie zawartych w muzealnej ekspozycji narracji nowymi kontekstami i kategoriami.
Każde muzeum, bez względu na specyfikę swoich zbiorów opowiada nam pewną historię. Historię, która pomaga nam kreować wizje naszych tożsamości jako członków danej wspólnoty. Jako osób odczuwających pewną relację do lokalnego dziedzictwa, kultury i przyrody. Jednak każdy snujący swoją opowieść narrator nie pozostaje bez wpływu na jej formę. Od tego, kto opowiada zależy konkretny język, jego styl, rozmieszczenie punktów ciężkości, wykorzystywanie danych metafor i skojarzeń. Muzeum jest takim właśnie narratorem.
Poprzez zaburzanie stałych ekspozycji w kolejnych działach muzeum przy pomocy naszych instalacji, chcieliśmy poddać w wątpliwość naszą percepcję zawartych tam historii, poddać w wątpliwość sposób, w jaki kategoryzujemy dane obiekty jako sztukę, relikt przeszłości, etc. i przyjętą wobec nich hierarchię kontekstów.
W trakcie pracy nad koncepcją wystawy zwróciliśmy uwagę na pewne związane z tą sytuacją niebezpieczeństwo. Tego typu działalność wiąże się ze spychaniem oryginalnych kontekstów na dalszy plan. Miejscami wręcz – z traktowaniem wystawy muzealnej jak scenografii do własnej narracji. Istniała, więc możliwość zdominowania przestrzeni wystaw stałych przez naszą opowieść. Pojawił się wtedy pomysł, by w ramach wystawy stworzyć przestrzeń dla wypowiedzi współczesnych mieszkańców ziemi zawkrzeńskiej (Mławy i jej okolic) i by się w te narracje wsłuchać.
Salę na ostatnim piętrze, zwykle przeznaczoną na wystawy czasowe, postanowiliśmy odstąpić do dyspozycji mieszkańcom Mławy. Przez cały okres trwania wystawy, osoby odwiedzające muzeum mogłyby przynosić tu dowolne przedmioty i umieszczać je w przestrzeni wystawy czasowej. Przedmioty te miały być w subiektywnym odczuciu wartościowe pod względem symbolicznym, miały mówić coś o obecnych tu tożsamościach różnego typu: o tożsamości danej grupy etnicznej, o tożsamości danej instytucji, rodziny, grupy społecznej, jednostki itd. Wspólnie, wszystkie te rzeczy, poprzez zagęszczenie danych tendencji wygenerować miały jakąś informację, pewien obraz, wizje współczesnej tożsamości mieszkańca ziemi zawkrzeńskiej, którą potem, w ramach spotkań i wieńczących wystawę wydarzeń poddać mieliśmy dyskusji. Zdecydowanie postanowiliśmy nie poddawać tych przedmiotów żadnej selekcji czy cenzurze i nie przemieszczać ich później w żaden sposób. Chcieliśmy uczynić tę sytuację możliwie inkluzyjną.
Niestety, okoliczności pandemii uniemożliwiły nam spełnienie tego pomysłu. Część wystawy (ta stworzona z prac osób należących do Koła) została zrealizowana już w marcu 2020 r. i wisiała przez kilka miesięcy (do października), ale muzeum pozostawało przez większość tego czasu zamknięte.
Członkinie i członkowie Studenckiego Koła Badań Artystycznych Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie serdecznie dziękują wszystkim osobom tworzącym instytucję Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej.
W wystawie udział wzięli: Veronika Hapchenko, Emilia Kutrzeba, Adam Nehring, Katarzyna Olma, Paweł Olszewski, Alicja Pakosz, Cyryl Polaczek, Gabriela Rosenzweig, Filip Rybkowski, Jakub Sikorski, Michał Sroka, Radek Szlęzak, Joanna Tochman, Jan Wolski, Kasia Wyszkowska i Michał Zawada. Dokumentację wystawy wykonał Szymon Sokołowski.
Fot. Adam Nehring
