Od czwartku, 8 kwietnia 2021 r. w parku miejskim w Mławie można oglądać wystawę upamiętniającą ofiary Zbrodni Katyńskiej.
Na tablicach ustawionych w centralnej alei parku, znalazły się ascetyczne grafiki, na ich odwrocie – litery układające się w napis „KATYŃ” oraz krótki tekst merytoryczny opisujący mord, którego – decyzją najwyższych władz sowieckich – NKWD dokonało na polskich jeńcach wojennych i więźniach politycznych wiosną 1940 r.
Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. w niewoli sowieckiej znalazło się około 250 000 polskich jeńców, w tym ponad 10 000 oficerów. Już 19 września 1939 r. Ławrientij Beria powołał Zarząd do Spraw Jeńców Wojennych i Internowanych przy NKWD oraz nakazał utworzenie sieci obozów.
Na początku października 1939 r. władze sowieckie zaczęły zwalniać część jeńców – szeregowców. W tym samym czasie podjęto decyzję o utworzeniu dwóch „obozów oficerskich” w Starobielsku i Kozielsku oraz obozu w Ostaszkowie, przeznaczonego dla funkcjonariuszy policji, KOP i więziennictwa.
Pod koniec lutego 1940 r. we wspomnianych obozach więziono 6 192 policjantów i funkcjonariuszy wyżej wymienionych służb oraz 8 376 oficerów. Wśród uwięzionych znajdowała się duża grupa oficerów rezerwy, powołanych do wojska w chwili wybuchu wojny. Była to głównie polska inteligencja – lekarze, prawnicy, nauczyciele szkolni i akademiccy, inżynierowie, literaci, dziennikarze, działacze polityczni, urzędnicy państwowi i samorządowi, ziemianie. Obok nich w obozach znaleźli się również kapelani katoliccy, prawosławni, protestanccy oraz wyznania mojżeszowego.
Mord katyński był zbrodnią popełnioną na zamówienie polityczne przywódców Związku Sowieckiego. Decyzję z 5 marca 1940 r. o wymordowaniu jeńców obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz więzień tzw. Zachodniej Białorusi i Ukrainy podpisali osobiście lub przez sekretarza wszyscy członkowie Biura Politycznego, w tym Józef Stalin, jako sekretarz generalny partii. Najważniejszy w ZSRR organ władzy wydał rozkaz, a aparat NKWD skrupulatnie go wykonał.
3 kwietnia 1940 r. rozpoczęto likwidację obozu w Kozielsku, a dwa dni później obozów w Starobielsku i Ostaszkowie. Przez następnych sześć tygodni Polacy wywożeni byli z obozów do miejsc kaźni.
Z Kozielska przewieziono do Katynia 4 404 jeńców i zamordowano strzałami w tył głowy. 3 896 jeńców ze Starobielska zabito w pomieszczeniach NKWD w Charkowie, a ich ciała pogrzebano na przedmieściach miasta w Piatichatkach. 6 287 jeńców z Ostaszkowa rozstrzelano w gmachu NKWD w Kalininie (dzisiejszy Twer), a pochowano w miejscowości Miednoje. Łącznie zamordowano 14 587 osób.
13 kwietnia 1943r. Niemcy, okupujący tereny Związku Sowieckiego, podali informację o odkryciu masowych grobów w Katyniu. Światło dzienne ujrzały dowody ludobójstwa, jakiego dopuścili się Rosjanie na polskich jeńcach wojennych.
W 2000 roku zostały uroczyście otwarte i poświęcone Polskie Cmentarze Wojenne w Katyniu, Miednoje i Charkowie, a w 2012 r. – cmentarz w Bykowni.
Autorem projektu graficznego wystawy jest Miro Kępiński.
Wystawę będzie można oglądać w parku do lipca br.
